NCS Nguyễn Xuân Xã bảo vệ luận án tiến sĩ
Tên đề tài luận án: “Nghiên cứu mộ số yếu tố liên quan đến mắc sốt rét và hiệu quả của truyền thông phòng chống sốt rét cho cộng đồng người Gia Rai huyện Đức Cơ tỉnh Gia Lai”.
Chuyên ngành: Ký sinh trùng và Côn trùng Y học
Mã số: 62 72 01 16
Nghiên cứu sinh: Nguyễn Xuân Xã
Cán bộ hướng dẫn khoa học:
1. PGS. TS. Trần Thanh Dương 2. TS. Trịnh Đình Tường
Cơ sở đào tạo: Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương
Mục tiêu, đối tượng và địa điểm nghiên cứu:
Mục tiêu :
- Đánh giá thực trạng sốt rét của cộng đồng người Gia Rai ở hai xã biên giới của huyện Đức Cơ tỉnh Gia Lai năm 2010.
- Xác định một số yếu tố liên quan đến mắc sốt rét của cộng đồng người Gia Rai ở khu vực nghiên cứu.
- Đánh giá hiệu quả biện pháp truyền thông giáo dục sức khỏe phòng chống sốt rét ở khu vực nghiên cứu.
Đối tượng và phương pháp:
Nghiên cứu can thiệp cộng đồng thực hiện nhằm mô tả thực trạng sốt rét và xác định một số yếu tố liên quan và đánh giá hiệu quả can thiệp bằng truyền thông giáo dục sức khỏe phòng chống sốt rét trong 4 thôn người dân tộc Gia Rai thuộc xã Iadom và Ianan huyện Đức Cơ tỉnh Gia Lai giai đoạn 2010-2012. Hai đợt điều tra cắt ngang trước và sau khi can thiệp để xác định tỷ lệ hiên mắc sốt rét ở 2 thôn nhóm can thiệp (Thôn Bi và thôn Sơn) và 2 thôn nhóm chứng
(Thôn Nú và thôn Mooc Đen) soi KSTSR bằng kính hiển vi quang học và theo dõi dọc trong 12 tháng giai đoạn can thiệp. Các yếu tố liên quan của người dân trong quần thể nghiên cứu với mắc sốt rét được xác định. Đo lường hiệu quả can thiệp tăng cường bằng truyền thông giáo dục sức khỏe bằng biện pháp truyền thông trức tiếp được đánh giá đầy đủ trong khu vực nghiên cứu.
Kết luận
Tỷ lệ người mắc sốt rét cao 7,99%, nhóm < 5 tuổi: 6,31%, 5-15 tuổi: 9,62 % và >15 tuổi: 7,5%. Nam mắc sốt rét nhiều hơn nữ với tỷ lệ 10,56% và 6,05%. Mắc sốt rét do P. falciparum: 65,81% so với P.vivax: 28,21% và nhiễm phối hợp 5,98%. Tỷ người có lách sưng: 0,14% và tỷ lệ người mắc sốt rét không triệu chứng: 87,18%.
Người ngủ ở rẫy và ở rừng có tỷ lệ mắc sốt rét cao nhất: 9,53% và 13,91%, tỷ lệ này cao hơn ở những người không ngủ màn ở rẫy và ở rừng: 20% và 20,83% và ngủ muộn sau 21 giờ: 12,9%.
Có mối liên quan đa biến giữa “Người không ngủ màn ở rẫy”, giữa “Người không ngủ màn ở rừng” với mắc sốt rét (OR = 1,49 [1,1; 1,74] và OR= 1,94 [1,0; 3,81]).
Có mối liên quan giữa người đi ngủ ≥ 21 giờ trong thời gian ở lại rẫy với mắc sốt rét (OR=2,0 [1,0; 4,3]).
Người mắc sốt rét không tuân thủ uống thuốc điều trị theo hướng dẫn cao hơn so với người tuân thủ uống thuốc điều trị (OR= 2,19 [1,38; 3,47]).
Hiểu biết “Nguyên nhân mắc bệnh sốt rét”; và “Triệu chứng điển hình bệnh sốt rét” ở nhóm can thiệp tăng 27,21% và 17,50% (p< 0,001).
Biết “Ngủ màn để phòng chống muỗi đốt” và “Phun hóa chất để xua, diệt muỗi” ở nhóm can thiệp tăng 16,11%, và 56,81% (p< 0,001).
Thực hành “Mang màn và ngủ màn thường xuyên ở rẫy” nhóm can thiệp tăng 19,57%, gấp1,25 lần so với nhóm chứng (p=0,03).
Đi khám bệnh trong ngày đầu khi bị ốm và tuân thủ uống thuốc điều trị theo hướng dẫn ở nhóm can thiệp tăng 27,41% và 17,42% (p= 0,03).
Tỷ lệ hiện mắc sốt rét ở nhóm can thiệp, từ 10,36% xuống 3,95% (giảm2,63 lần, p=0,01) sau can thiệp. Tỷ lệ này ở nhóm chứng giảm 1% (5,90% xuống 4,90%), giảm 1,2 lần (p<0,05).
Tỷ lệ mắc mới sốt rét ở nhóm can thiệp giảm được 3,66% và giảm 1,43 lần so với nhóm chứng (p=0,02).
NCS Nguyễn Xuân Xã chụp ảnh lưu niệm cùng Hội đồng chấm luận án tiến sĩ